20230306 PFA7984 2MB Foto Pascal Fielmich
20230306 PFA7984 2MB Foto Pascal Fielmich

Zaanse schoolpleinen kleuren (blauw)groen

Gaat het lukken om in Zaanstad in tien jaar tijd 65 schoolpleinen te vergroenen? De voortekenen zijn in elk geval gunstig: ruim een jaar na de officiële start van het project Groene Schoolpleinen Zaanstad lopen er al twintig aanvragen. De eerste zijn al opgeleverd. Goed voor klimaatadaptatie, biodiversiteit, kinderen én het onderwijs.

Drijvende kracht achter het initiatief is Marc van de Geer, basisschooldirecteur en beleidsmedewerker Cultuureducatie bij scholenkoepel Agora. Toen hij in 1981 als 21-jarige van de pedagogische academie kwam, stortte hij zich al op het vergroenen van schoolpleinen in de stad. “Het is indertijd niet gelukt om dit van de grond te krijgen”, zegt hij. “Nu kan ik aan het eind van mijn loopbaan alsnog mijn droom realiseren.” 

Kans gegrepen
De urgentie om schoolpleinen te vergroenen, is in Marcs ogen de laatste decennia alleen maar toegenomen. “Natuur is ontzettend belangrijk, ook voor je ontwikkeling. Het baart me zorgen dat één op de drie kinderen niet meer buiten speelt. Daar zit mijn belangrijkste motivatie. Toen mijn school in 2012 een nieuwe locatie kreeg, greep ik de kans om een groen schoolplein te realiseren. Tegels maakten plaats voor een moestuin en een waterspeelplaats, en samen met de ouders en een ontwerper hebben we een amfitheater gemaakt. Vervolgens kwam er elk jaar iets bij, zoals een paddenpoel, een aquaduct met leemoven, een vlindertuin, een insectenhotel, klimbomen, een fruitplukhaag en kippen.”

Het beste schoollokaal is buiten
Het bleek een succes en de belangstelling van andere scholen groeide. Regelmatig kwamen er werkgroepen kijken om ideeën op te doen, soms met ouders erbij. “Voor hen wordt het extra interessant als ik vertel over de positieve effecten van groene schoolpleinen en wetenschappelijke studies die daarnaar zijn uitgevoerd. Zo dragen groene schoolpleinen bij aan taalontwikkeling, kinderen worden er creatiever van – vooral als ze met materialen kunnen spelen. Ze maken vitamine D aan doordat ze buiten komen en leren samenwerken. Wij hebben een schoolwinkeltje waar leerlingen uit de bovenbouw groenten, fruit en eieren verkopen die de moestuin voortbrengt. Zo leren ze wegen, rekenen, organiseren en zich klantvriendelijk gedragen. De natuurspeelplaats is ons beste schoollokaal.”

Bijdrage aan klimaatdoelen
Om niet alleen de leerlingen van zijn eigen school, maar ook andere scholen in Zaanstad van al die voordelen te kunnen laten profiteren, werkte Marc een breder plan uit. In eerste instantie voor de 24 Agora-scholen, maar geleidelijk breidde het plan zich uit. “Toen heb ik ook de gemeente Zaanstad benaderd, omdat groen(blauwe) schoolpleinen óók gemeentedoelen dienen. En niet alleen rondom onderwijs. Want als je 65 schoolpleinen aanpakt, is dat een enorm oppervlak. Dat kan flink bijdragen aan de klimaat- en biodiversiteitsdoelen van de gemeente. We zijn nu een samenwerking aangegaan met als doel om in tien jaar alle schoolpleinen aan te pakken.  Daarbij zijn de gemeente en het Zaans primair onderwijs betrokken, maar ook Stichting Springzaad, het Instituut voor Natuureducatie (IVN) en het Zaans Natuur- en Milieucentrum (SNMC). Samen gaan we ervoor.” 

Vliegwiel
Vanuit diverse potjes is er een startbudget beschikbaar van € 30.000,- per school. De gemeente draagt zelf € 5.000,- per school bij in natura, bijvoorbeeld voor het ontwerp en beplanting en heeft subsidies geregeld die het project mogelijk maken; van Stichting Jantje Beton (die Zaanstad als één van de vijf gemeenten van Nederland heeft uitgeroepen tot Groene Ambassadeur), én van HHNK (KAN-subsidie). 

Bij de subsidieaanvragen was Ariane Cruz, senior beleidsmedewerker riolering en grondwater, nauw betrokken. Zij heeft het project inmiddels intern overgedragen aan haar collega Ingrid Storm van de afdeling Groen. Ariane: “Vanuit waterbeheer zagen we al langer potentie in het vergroenen van schoolpleinen. Ook omdat kinderen kwetsbaar zijn voor hittestress en je via hen ook de ouders bereikt. We hadden al acties lopen om scholen voor groene schoolpleinen te enthousiasmeren. Zo boden we scholen gratis een boom aan, die we dan plantten op Boomplantdag. Maar we merkten dat dit soort initiatieven toch meer uit de scholen zelf moeten komen wil je echt een vliegwiel creëren. Daarom zijn we heel blij met het initiatief van Groene Schoolpleinen, dat drijft op intrinsieke motivatie van scholen. Zo kunnen we écht impact maken.” 

Feestelijke opening van het groene schoolplein van basisschool De Windroos door de wethouders Wessel Breunesse voor klimaatadaptatie en Natasja Groothuismink voor onderwijs

20230306 PFA8100 2MB Foto Pascal Fielmich
20230306 PFA7984 2MB Foto Pascal Fielmich
Ambassadeurs Rotterdam foto

Meer artikelen lezen? Klik dan verder door middel van de onderstaande pijltjes.

Samen Blauwgroen

Elkaar informeren en inspireren rondom klimaatadaptatie en de waterketen. Haak jij ook aan?
samenblauwgroen.nl

Aan- of afmelden

Via de onderstaande button is het mogelijk om je aan of af te melden voor het e-magazine.

Over ons

Samenwerking Klimaatadaptatie Noorderkwartier & Samenwerking Waterketen Noorderkwartier stellen samen als doel: het verbinden van partijen die werken aan opgaven voor ruimtelijke adaptatie en de waterketen. 

Heb jij zelf iinteressante informatie die je met het netwerk wil delen? Neem dan contact op met: info@samenblauwgroen.nl