In 2014 begon ClimateScan als een klein hoekje op het internet waar Floris Boogaard – nu lector Ruimtelijke Adaptatie aan de Hanzehogeschool Groningen en consultant bij Deltares - de resultaten bijhield van zijn promotieonderzoek naar wadi’s. Inmiddels is de website uitgegroeid tot grootste database van klimaatadaptatieprojecten ter wereld. “Ik heb de website al snel helemaal opengegooid”, zegt Floris. “Zo kan iedereen projecten uploaden. Dat hebben ondertussen meer dan 1.000 mensen weleens gedaan. Onder wie veel onderzoekers en professionals op het gebied van klimaatadaptatie, maar er zijn bijvoorbeeld ook particulieren die hun eigen tuin op de website zetten. Dat alleen al vind ik heel leuk: dat zo’n brede groep betrokken is. En je komt soms heel verrassende dingen tegen. Zo had iemand de trampoline in zijn tuin geüpload. Ik herkende dat niet direct als klimaatadaptatie, maar toen bleek dat hij zijn regenpijp had afgekoppeld naar de ruimte ónder de trampoline. Een briljant idee!”

Klimaatbroederschap
ClimateScan heeft ook een aantal ‘topgebruikers’, enthousiastelingen die ieder meer dan 100 projecten op de interactieve kaart hebben toegevoegd. Zij komen tegenwoordig elke drie weken bij elkaar om te bespreken wat goed gaat en wat er beter kan. Kloppen de categorieën nog, bijvoorbeeld? Wordt het niet onoverzichtelijk? Op die manier wordt de website ook technisch steeds verder verfijnd. Daarnaast proberen de topgebruikers zo veel mogelijk projecten die in de database verschijnen, zelf te bezoeken. Zo gaat Floris regelmatig op pad met onderzoeker en ondernemer Thomas Klomp, die al een passie had voor klimaatadaptatie voordat die term bestond. “Toen ik bij een lezing van Floris de ClimateScan voorbij zag komen, met daarop ook een helofytenveld in mijn toenmalige werkplaats Hoogeveen, was ik meteen enthousiast”, vertelt hij. “Na afloop raakten we in gesprek en daar is een klimaatbroederschap uit ontstaan die nooit meer over is gegaan. We reizen het hele land door om locaties te bezoeken en de informatie op ClimateScan aan te vullen.”

De oplossingen zijn het probleem niet
Daarbij richt Floris zich op de technische en onderzoekskant, terwijl Thomas de projecten in beeld brengt. Thomas: “Op weg naar een klimaatbestendig Nederland is fotografie is heel belangrijk. Daarom geef ik bijvoorbeeld ook fotografieworkshops bij gemeenten. Want met goed beeld kun je laten zien wat er allemaal al is, en hoe die projecten vaak zo veel meer doelen dienen dan hittestress of wateroverlast tegengaan. Ik wil met foto’s mensen inspireren en hen door een andere bril naar de leefomgeving laten kijken, ze van de waakvlam halen en het vuurtje aansteken. Ook de nieuwe bestuurders bijvoorbeeld die nu aantreden. Want de oplossingen zijn het probleem niet, er kan heel veel! Alleen moeten we het nog meer gaan dóén. ClimateScan zie ik als een van de hulpmiddelen om die boodschap over te dragen.”

Opkomst van rain gardens
Floris is het vooral te doen om kennisuitwisseling, ook internationaal: “De kaart van Nederland hebben we met ruim 5000 projecten flink platgeprikt. In het buitenland liggen nog grote uitdagingen. Een mooie ontwikkeling is dat we naast ClimateScan.nl en de Engelse vertaling ClimateScan.org nu een lokale variant lanceren voor Indonesië – dat met zijn vulkanen, tsunami’s, zinkende steden, dichte bevolking en beperkte middelen voor nog grotere uitdagingen staat dan wij. Mijn ambitie met ClimateScan is om wereldwijd ervaringen te delen en elkaar daarmee te helpen. Hoe beter de website gevuld is, hoe betrouwbaardere analyses je ook kunt maken. Zo zien we bijvoorbeeld de opkomst van rain gardens, die speciaal zijn ontworpen om de infiltratie van regenwater en biodiversiteit te vergroten.” Maar of het nu via inspiratie of kennisdeling gebeurt, het uiteindelijke doel is: klimaatadaptatie bevorderen. Thomas: “Het zou een vanzelfsprekend onderdeel moeten zijn van elk project in de openbare ruimte, zoals de autogordel in het verkeer. Iets waar je niet meer bij nadenkt, maar gewoon dóét.”

“In deze regio hebben we in juni 2021 veel wateroverlast gehad”, zegt zij. “Daarbij bleken sommige voorzieningen prima te werken, en andere minder goed. Met dat in het achterhoofd deden we op 8 locaties onderzoek. We keken hoe effectief ze zijn, bijvoorbeeld door wadi’s onder water te zetten en vervolgens te meten hoe snel dit water wordt opgenomen. Ook milieutechnische aspecten nemen we mee: hoeveel verontreiniging stroomt er af op de voorzieningen – denk aan zink, lood en koper – en hoe stapelt zich dat op? Verder onderzoeken we de biodiversiteit, en last but not least de ervaringen van bewoners: vinden zij het een aanwinst voor de omgeving?"

 De resultaten van het ClimateCafé worden verwerkt op ClimateScan – net als van eerdere ClimateCafés in onder meer Groningen en Zwolle. En uiteraard gebruikt voor nadere analyses. Ted: “Het mooie is dat we met de studenten aan het eind van de week ook via seminars een terugkoppeling geven aan de partners, waaronder Samen Blauwgroen. Dat brengt de discussie goed op gang. Zo creëren we met een energievolle week meteen veel momentum voor het thema klimaatadaptatie.”